گرانول اسم پلیمر خاصی نیست. به عبارت دیگر از شکل پلیمر بدست آمده در پتروشیمی که به شکل دانه بوده و برای مصارف و کاربردها باید ذوب و شکل دهی شود گرانول نامیده می شود.
زمانی که پلیمر پدید می آید در سیستم اکسترودر (چیزی مانند چرخ گوشت) ذوب شده و در سر اکسترودر یک کاتر یا هر چیزی مانند آن پلیمر خروجی را پی در پی قطع می کند و گرانول تولید می شود.
همه مواد پلیمری در ارتباط به کاربرد و میزان ویسکوزیته و عامل های دیگر مثل نوع پلیمر یزاسیون و… می توانند گرانول تبدیل شوند. ولی اگر شروط پلیمر یزاسیون و عاملهای دگر پیچیده باشد پلیمر به صورت پودر یا محلول یا … پدید می آید.
هدف اصلی در تولید یک پلیمر به دست آوردن یک ماده با خواص مطلوب است و به دست آوردن این خواص و کنترل آن در حین فرآیند شدن پلیمر بستگی به عوامل زیادی از جمله دما، فشار، کاتالیزور و…. دارد و پلیمری که بار اول ذوب و شکل دهی شده مطمئناً خواص بهتری نسبت به پلیمرهای بازیافتی چند بار ذوب شده دارد.
بعضی از پلیمرها پس از چند بار ذوب و شکل دهی باز خواص خود رو حفظ میکنند. ولی بعضی از آنها مثل percent پلی وینیل کلراید که مصرف زیادی در پروفیل در و پنجره، سفره و انواع ورق ها، کابل ها، لوازم خانگی و… دارند پس از بازیافت خواص خود را از دست می دهند.
با استفاده از گرانول تولیدی، اقدام به تولید کفپوش دانه لاستیکی می کنند.
یکی از رو به گسترش ترین و مهمترین بخش های صنعت پلاستیک، بخش بازیافت ضایعات پلاستیک به گرانول های قابل استفاده مجدد برای سایر تولید کنندگان می باشد، چرا که مواد اولیه این صنعت لاستیک های فرسوده و دپو شده در مناطق کشور بوده که به فراوانی در ایران یافت می شوند و سالیانه چندین هزار تن به حجم آنها اضافه می شود.
تولید گرانول
گرانولهای پلاستیک گلوله های کوچکی از پلاستیک هستند که داخل دستگاههای مختلف شکل دهی پلاستیک ریخته شده و به انواع مختلف قطعات تبدیل میشوند.
سیستم ماشینهای شکل دهی به پلاستیک (شامل انواع خطوط اکستروژن و تزریق و …) به گونه ای ساخته شده اند که بهتر است مواد اولیه ورودی آنها بشکل ساچمه های کوچک پلاستیکی باشد.
مواد پلاستیکی بازیافتی که آسیاب شده اند و دارای شکلهای ورقه ای یا گوشه های تیز هستند نمیتوانند براحتی در قیفهای ورودی این دستگاه ها مورد استفاده قرار بگیرن و البته زمان میکس شدن هم بدلیل عدم یکنواختی اندازه آنها با مواد دیگر همیشه یک ترکیب غیر یکنواخت دارند.
لذا مصرف کنندگان این مواد ترجیح میدهند مواد خریداری شده آنها مثل مواد اولیه نو به صورت گرانول یا همان ساچمه های کوچک پلاستیکی باشد که این کار به وسیله خطی به اسم خط تولید گرانول انجام میشود.
روش اول: خطوط تولید گرانول رشته ای
تولید گرانول رشته ای که ساخت ماشین آلات آن ساده تر بوده و معمولا در ایران مورد استفاده قرار میگیرد روشی است که در آن پلاستیک پس از ذوب شدن در دستگاه اکسترودر و عبور از صافی های فلزی به شکل رشته هایی از پلاستیک مذاب درآمده و پس از عبور از یک استخر آب به داخل یک دستگاه آسیاب کوچک هدایت میشوند و پس از تکه تکه شدن خشک میشوند.
این روش ساده بوده اما گرانولهای تولید شده با آن شباهتی به گرانولهای مواد اولیه نو ندارد و دارای گوشه های تیز و خرده های پلاستیک هست.
خود خط نیز ثبات نداشته و رشته ها مدام قطع میشود و نیاز به اپراتور تمام وقت دارد.
روش دوم: خطوط تولید گرانول خشک
در این روش پلاستیکهای خرد شده پس از ذوب شدن در اکسترودر و عبور از صافی از سوراخهای ریزی خارج میشود و به همان شکل مذاب به وسیله ی تیغه ای که با سرعت زیاد برش می خورد و همزمان به وسیله یک مکنده مکیده شده و با عبور از مسیرهای لوله ای سرد و خشک می شود.
سپس با ورود به مخزن بزرگتری دچار افت فشارشده و بر اثر این افت فشار گرانولها که سنگینترند به پایین مخزن سقوط کرده و هوا از بالای آن خارج میشود.
ساخت ماشین آلات آن نیاز به دقت بالاتری داشته و باید ازکنترلهای دور در قسمتهای مختلف آن استفاده کرد در کل قیمت خط بالاتر بوده اما گرانولهای تولید شده بسیار شبیه به گرانولهای خریداری شده از پتروشیمی بوده و خود خط تولید نیز در زمان کار کاملا دارای ثبات است.