آکریلونیتریل بوتادین استایرن که به نام اختصاری آن ABS خوانده می‌شود، نوعی پلیمر است که از پلیمریزاسیون استایرن و اکریلونیتریل در حضور پلی بوتادین به دست می‌آید. ABS
ویژگی های ABS :
1.قیمت مناسب 2. مقاوم بودن در برابر ضربه 3. استحکام مکانیکی بالا 4 . روندگی بالا برای قالب‌های تزریق 5. مقاومت حرارتی بالا 6. سختی بالا در عین ضربه‌پذیری بالا 7.مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی 8. حلال‌ها و رطوبت و قابلیت شکل‌پذیری بالا
به دلایل ذکر شده ی بالا در زمره پرمصرف ترین مواد اولیه پلاستیکی محسوب می‌شود. در واقع پلیمر ABS یک پلیمر بسیار پرکاربرد است.
کاربردهای مهم محصول:
- ساختار لوازم خانگی (مانند قاب تلویزیون، قطعات یخچال و بدنه جاروبرقی)
- قطعات خودرو (داشبورد و سپر)
- صنایع الکترونیک (بدنه گوشی تلفن همراه و ثابت)
- لوله و اتصالات دقیق، ماشین‌آلات
- اسباب‌بازی‌ها و تجهیزات اداری
نگاهی به بازار پلیمر ABS در دنیا
مجموع ظرفیت اسمی تولید ABS جهان در سال ۲۰۱۷، ۱۱ میلیون تن بوده که بر طبق این پیش‌بینی مجلات معتبر جهانی در سال ۲۰۲۲ به ۶/ ۱۲ میلیون تن خواهد رسید. بیشترین سهم تولید را نیز منطقه جنوب شرقی آسیا و چین به ازآن خود کرده اند. بیشترین سهم مصرف ABS را صنعت لوازم خانگی ازآن خود کرده است و در رتبه‌های بعدی لوازم الکترونیکی و صنعت حمل‌و‌نقل قرار دارند. مقدار تقاضا در سطح جهان در سال ۲۰۱۷، ۶/ ۸ میلیون تن بوده و منطقه جنوب شرقی آسیا و چین نیز بزرگ‌ترین سهم از تقاضا را دارند. مقدار تقاضای سال ۲۰۲۲، ۶/ ۱۰ میلیون تن برآورد شده است.
بیشترین ظرفیت اسمی در ناحیه خاورمیانه، پتروکیمیای عربستان است و در رتبه‌های بعدی شرکت پتروشیمی تبریز و قائد بصیر قرار دارند. قابل پیش بینی است که در سال ۲۰۲۲ ،۲۰۰ هزار تن ظرفیت اسمی که مربوط به شرکت پتروشیمی جم است به منطقه خاورمیانه اضافه شود . نیز این برآوردها بیانگر افزایش مقدار مصرف ABS در سطح خاورمیانه است و هم اکنون نیز حدود ۴۰ درصد از مصارف این منطقه از طریق واردات فراهم می شود و به همین سبب گویا افتتاح شرکت پتروشیمی جم در سال‌های آینده سبب ایجاد مازاد عرضه در این منطقه نخواهد شد و مشکلی بابت فروش محصول در منطقه وجود نخواهد داشت. بیشترین سهم مصرف خاورمیانه را ترکیه با سهم ۴۸ درصدی و بعد از آن ایران با سهم ۴۴ درصدی از آن خود کرده اند.
اکریلونیتریل بوتادین استایرن در ایران
در ایران، مقدار درخواست های داخلی حدود ۷۰ هزار تن است که در حال حاضر حدودا ۴۱ هزار تن توسط پتروشیمی قائد بصیر، ۵/ ۱۹ هزار تن توسط پتروشیمی تبریز و بقیه آن از راه واردات فراهم می شود. پتروشیمی تبریز بهای تمام شده پایین تری دارد به دلیل این که مواد اولیه خود را تولید می‌کند.. بنابراین شرکت قائد بصیر ABS و پتروشیمی تبریز رقیب جدی برای هم محسوب نمی شوند.
پیش‌بینی‌‌ها حکایت از صعود قیمت ABS دارد
از ابتدای فروردین سال جاری رالی صعودی قیمت ABS آغاز شده است و همچنان ادامه دارد. در بازه ۸ ماهه، قیمت این پلیمر بر حسب فوب خلیج فارس رشد ۱۰۵ درصدی داشته و به ۲.۰۴۹ دلار رسیده و در آذر ماه به سقف دوساله رسیده است. مهم‌ترین محرک‌های افزایش نرخ این محصول جهش قیمتی مواد اولیه و کمبود عرضه و تقویت تقاضا هستند.
تنها تولید کننده ABS در بخش خصوصی
تولیدات پتروشیمی قائد بصیر با سرمایه ۵۰۰ میلیون تومان در سال ۱۳۷۶ تاسیس شد. طرح تولید ABS شرکت در سال ۱۳۸۲ راه‌اندازی شد، تکنولوژی تولید پلی استایرن در سال 1394 راه یافت . علت افزایش حاشیه سود شرکت این بود که در سال ۱۳۹۵ آغاز به تولید گریدهای خاص و رنگی محصول ABS کرد. در سال ۱۳۹۷ با نماد شبصیر در بازار فرابورس درج شد.
در حال حاضر شرکت 33 میلیارد تومان سرمایه دارد. 44 درصد از سهام شرکت در دست گروه توسعه انرژی تدبیر است. موسسه بنیاد پانزده خرداد 20 درصد، سرمایه‌گذاری تدبیر 10 درصد و شیران 10 درصد سهام در این شرکت دارند.. سهم در یک سال اخیر بازدهی ۵۰۰ درصدی داشته است. در یک ماه اخیر، قیمت سهم با کاهش ۱۳ درصدی همراه بوده و به ۹.۵۹۰ تومان رسیده است و ارزش بازار در حال حاضر ۳.۱۶۵ میلیارد تومان است.