انواع مستربچ
انواع مستربچ ها عبارتند از:
- مستربچ افزودنی: برای ایجاد خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه در محصول نهایی یکی از بهترین راهکار ها است.
انواع مستربچ افزودنی
- مستربچ شفاف کننده PP یا هسته زا: شفافیت پلی پروپیلن را از طریق سازمان‌دهی مولکولی در حین فرآیند افزایش می‌دهند.
- نانو افزودنی: مستربچ های نانو پایه PE ، PP و UPVC به منظور بهبود خواص مکانیکی و ضربه‌پذیری به کار می‌رود.
- مستربچ لیزکننده : پس از این که فیلم‌های پلاستیکی تولید می شوند، لایه‌های فیلم به سختی از هم جدا می‌شوند و در طی فرآیندهای بسته‌بندی مشکلات زیاد ایجاد می کنند. علاوه بر این در تولید برخی تجهیزات و لوازم پزشکی مانند سرنگ، اصطکاک بین دو قطعه باعث کندی حرکت آن می‌شود.
برای رفع این نوع مشکلات از مستربچ لیزکننده استفاده می کنند.عملکرد مستربچ این گونه است که باعث لغزندگی بهتر و کاهش چسبیدگی سطح محصول (خصوصا فیلم و ورق) به قطعات فلزی می‌شود.
انواع مستربچ‌های لیزکننده عبارتند از:
1) پایه پلی اتیلن جهت مصرف در نایلون، نایلکس و فیلم‌های چندلایه
2) پایه پلی پروپیلن مخصوص سلفون.
- مستربچ آنتی بلاک : این نوع مستربچ در تولید فیلم‌های پلیمری مورد استفاده قرار می گیرد. مستربچ آنتی بلاک افزودنی جهت کاهش چسبندگی سطوح فیلم به همدیگر پس از تولید تا زمان مصرف است.
- مستربچ روشن کننده نوری یا براق کننده PE: این مستربچ با نام های مختلف همچون مواد سفیدکننده پلیمر، مستربچ شفاف کننده و عوامل سفیدکننده فلوئورسنت نیز شناخته می‌شود.
کاربرد مستربچ برای براق‌کردن و رفع کدری محصولات به کار می‌رود و به دلیل عبور نور بیشتر در محصول، جلای بیشتری به مصنوعات پلاستیکی می‌دهد. این ماده مورد استفاده در فیلم‌های معمولی و نازک و ضخیم و ظروف یک بار مصرف و انواع مصنوعات پلاستیکی است.
- مستربچ آنتی استاتیک: این مستربچ برای جلوگیری از ایجاد الکتریسیته ساکن و جذب گرد و غبار در سطح محصول مورد استفاده قرار می گیرد.
- مستربچ پایدارکنندۀ نور UV: این مستربچ‌ها مورد استفاده برای جلوگیری از اثرات تخریبی و رنگ پریدگی محصولات پلیمری در معرض تابش اشعه ماوراء بنفش می‌شود.
- مستربچ آنتی اکسیدانت: از این مستربچ ها جهت پایدار‌سازی پلیمر در برابر عوامل اکسایش در فرآیند تولید استفاده می‌شود به عنوان مثال پلیمرها به دلایل مختلف تحت تاثیر اکسیداسیون و تخریب قرار می‌گیرند و برای رفع این مشکل می توان از مستربچ آنتی اکسیدانت استفاده کرد.
- کمک فرآیند پلیمر: کاربرد این مستربچ افزایش قابلیت اکستروژن، مستربچ های کمک فرآیند پلیمری به طور گسترده در صنایع پلاستیک استفاده می‌شوند. عملکرد آن به این گونه است که مستربچ کمک فرایند شکست مذاب را حذف می کند، تجمع سرقالب را کاهش می دهد، با حذف پدیده پوسته‌ماهی سطح فیلم را بهبود می‌بخشند و با کاهش درصد ژل، خروجی تولید را افزایش می‌دهند.
- ضد سایش :مستربچ های سیلیکونی بر پایه پلی اتیلن که به منظور بهبود مقاومت سایشی به کار می‌رود.
- مستربچ‌های افزودنی دیگر: ضد حریق، ضد مه‌گرفتگی، تمیزکننده، کنترل‌کننده چسبندگی، حفره‌زا، ضد چسبندگی ،خشک‌کننده، کندکننده حریق، کاغذی ، صدفی‌رنگ، تجزیه‌پذیر نوری، ضد میکروبی، مقاوم به ضربه و فسفرسانس و …
- مستربچ رنگی : متداول ترین روش برای تولید قطعات رنگی از مواد پلاستیکی، افزودن مستربچ‌های رنگی است. این افزودنی‌ها گاهی علاوه بر ایجاد رنگ مطلوب محصول نهایی، باعث بهبود و اصلاح خواص فیزیکی، مکانیکی نیز می‌شود.
مستربچ رنگی، به دست آمده از یک مخلوط پلاستیکی شامل درصد بالایی از رنگ دانه و درصد کم پلیمر است و از طریق تغییر غلظت و مقدار این ماده می توان به نمونه‌های رنگی مختلف دست یافت.
مستربچ های رنگی به شکل های ، مستربچ سفید، مشکی و سایر رنگ ها هستند. این مستربچ ها معمولا دارای دو نوع پایدارکننده و دو نوع روان کنندۀ داخلی و خارجی، رنگینه و پایه پلیمری است.
سه اجزای اصلی مستربچ رنگی شامل:
1) رنگ دانه 2) سازگارکننده 3) پلیمر حامل
1) رنگ‌دانه ها:
رنگ دانه ها شامل پیگمنت ها در دو گروه آلی (مانند فتالو سیانین سبز) و معدنی (مانند اکسید آهن قرمز و یا تیتانیوم) و دای که مانند یک جوهر یا رنگ بی اثر است و عموما نمی توان از آن برای رنگ کردن پلی اولفین استفاده کرد.
2) سازگارکننده (پخش کننده):
کاربرد سازگارکننده این گونه است که از طرفی باعث ایجاد ترشوندگی بر سطح رنگ‌دانه و در نتیجه پخش بهتر پیگمنت می شود و از طرف دیگر بدون آن‍که روی کیفیت رنگ محصول اثر بگذارد، پلیمر را نیز پایدار می‌کند.
3) پلیمر حامل:
استفاده این پلیمر باعث یکنواختی توزیع پیگمنت و سهولت شکل دهی آن به صورت گرانول می شود. وجود سازگاری پلیمر و عامل پخش و همچنین سیالیت بیشتر حامل نسبت به رنگ‌دانه و پلیمر ضروری است.
با توجه به شاخص مذاب پلیمر حامل،پلیمری انتخاب می شود که بتواند مستربچ را در خود حل کند؛ از آن جایی که مستربچ ها برای تعداد محدودی از پلاستیک های پر مصرف صنعتی ساخته می‌شوند، لازم است در مورد توانایی رنگ آمیزی پلاستیک‌ها با رنگ‌دانه نیز اطلاعاتی ارائه شود.
رنگ مناسب پلیمر را می توان با استفاده از ماهیت شیمیایی پلاستیک انتخاب کرد. به عنوان مثال، رنگ آمیزی پلی اتیلن، پلی پروپیلن و پی وی سی به رنگ سفید (با استفاده از تیتان) یا زرد یا قهوه ای (با استفاده از اکسیدهای کروم) در آورد اما از رنگ‌های ترکیبات آبی آهن نمی‌توان در فرمولاسیون پلی‌اتیلن و پلی پروپیلن استفاده کرد.
- مستربچ پرکننده: مورد استفاده برای کاهش قیمت و بهبود خواص مستربچ است. از مستربچ پر کننده میتوانیم کربنات کلسیم، مستربچ تالک، میکا و… نام ببریم.
